Mąka orkiszowa: zalety, odmiany, zastosowania kulinarne

Mąka orkiszowa, coraz częściej doceniana zarówno przez profesjonalnych kucharzy, jak i amatorów gotowania, staje się popularnym składnikiem w kuchniach na całym świecie. W naszym artykule „Mąka orkiszowa: zalety, odmiany, zastosowania kulinarne” zagłębimy się w świat tego wyjątkowego produktu. Zaczniemy od omówienia licznych zalet zdrowotnych mąki orkiszowej, która jest bogata w białko, witaminy, minerały i błonnik, a także posiada niższy indeks glikemiczny w porównaniu do tradycyjnej mąki pszennej. Następnie przyjrzymy się różnym odmianom mąki orkiszowej, od białej po razową, analizując ich charakterystyczne właściwości i najlepsze zastosowania w kuchni. Na koniec, przedstawimy inspirujące przepisy, które pokazują wszechstronność mąki orkiszowej w przygotowywaniu zdrowych i smacznych wypieków, od chleba po ciasta i ciasteczka. Ten artykuł będzie praktycznym przewodnikiem dla każdego, kto chce wzbogacić swoje kulinarne umiejętności i dietę o ten wartościowy składnik.

Zalety mąki orkiszowej

Mąka orkiszowa bezsprzecznie należy do najzdrowszych dostępnych rodzajów mąki, odznaczając się imponującą wartością odżywczą. 

Mąka orkiszowa jest bogatym źródłem białka, chociaż nie zawiera ona pełnego spektrum aminokwasów. Stanowi również cenne źródło błonnika i zdrowych tłuszczów. Znajdziemy w niej witaminy z grupy B, witaminę A oraz E, a także szereg ważnych minerałów, takich jak mangan, magnez, żelazo, fosfor, wapń i selen. Produkty pełnoziarniste z orkiszu mogą być włączone do diety osób cierpiących na cukrzycę, ponieważ mąka orkiszowa ma indeks glikemiczny (IG) wynoszący 45, a chleb z tej mąki – około 50.

Subtelny, przyjemny smak maki orkiszowej, nie dominuje nad innymi smakami w daniu, otwiera drzwi do różnorodnego wykorzystania w przepisach kulinarnych. Jest wszechstronna: idealna do pieczenia, gotowania, zagęszczania sosów, a także świetnie sprawdza się zarówno w daniach słodkich, jak i wytrawnych. Różnorodność dostępnych rodzajów mąki orkiszowej pozwala na łatwe dopasowanie jej do specyficznych potrzeb kulinarnych.

Odmiany mąki orkiszowej

Typ mąki jest ustalany na podstawie zawartości składników mineralnych – im wyższy typ, tym większa ich ilość. Wiele cennych substancji odżywczych znajduje się w zewnętrznej warstwie ziarna, dlatego im więcej tej warstwy w mące, tym bogatsza ona jest w te składniki. Związane jest to również z ciemniejszym kolorem mąki o wyższym typie, większą zawartością błonnika oraz jej właściwościami podczas gotowania i pieczenia.

Jeśli chodzi o mąkę orkiszową, najczęściej spotykane są następujące typy:

Mąka orkiszowa graham 1850: Ta mąka jest idealna do pieczenia chleba i zdrowych bułek. Tradycyjnie produkuje się ją poprzez oddzielne bardzo drobne zmielenie poszczególnych części ziarna, takich jak bielmo, zarodek i część otrąb, a następnie połączenie ich z grubo zmielonymi resztami otrąb.

Mąka orkiszowa typ 2000 (ciemna): Jest to mąka pełnoziarnista, wytwarzana z całego ziarna orkiszu, zawierająca najwięcej składników mineralnych i błonnika. Produkty z tej mąki dłużej zapewniają uczucie sytości, lecz są trudniejsze w trawieniu w porównaniu do tych z mąki niższego typu.

Mąka orkiszowa typu 2000 jest doskonała do pieczenia pełnoziarnistego chleba lub ciast, które dobrze znoszą “ciężar” mąki. Może być również używana do przygotowania naleśników (o nieco innej teksturze niż te z białej mąki) czy placków.

Mąka orkiszowa typ 700, 650 lub 550 (biała): Stanowi doskonały zamiennik standardowej jasnej mąki pszennej używanej w większości przepisów, bez konieczności dokonywania zmian. Należy jednak pamiętać, że charakterystyka glutenu w mące orkiszowej (bardziej kruchy) może wpłynąć na nieco inną teksturę gotowych potraw. Biała mąka orkiszowa ma mniej składników odżywczych, ale jest też mniej bogata w związki antyodżywcze i charakteryzuje się wysoką strawnością.

Szczególnie polecana jest dla małych dzieci, w tym na wczesnym etapie wprowadzania glutenu do diety, dla osób starszych oraz tych z problemami trawiennymi. Sprawdza się znakomicie w delikatnych wypiekach, bułeczkach, naleśnikach, kluskach, pizzy, pierogach czy ciasteczkach.

Wszystkie typy mąki orkiszowej mogą być łączone ze sobą, co umożliwia eksperymentowanie z różnymi mieszankami mąk, a także z innymi rodzajami zbóż, jak na przykład w przypadku wypieku chleba żytnio-orkiszowego.

Mąka orkiszowa – przepisy

Włączenie mąki orkiszowej do codziennej diety jest prostym sposobem na urozmaicenie posiłków i korzystanie z jej zdrowotnych właściwości. Istnieje wiele przepisów wykorzystujących mąkę orkiszową, ale można także z powodzeniem zastąpić nią zwykłą mąkę w tradycyjnych recepturach. Eksperymentowanie z różnymi typami mąki orkiszowej i próbowanie nowych potraw może przynieść zaskakująco smaczne rezultaty.

Przykładem przepisu mogą być pełnoziarniste naleśniki orkiszowe:

• 1 szklanka mąki orkiszowej BIO typ 2000,
• 1/4 szklanki mąki z ciecierzycy BIO,
• 2 szklanki mleka owsianego BIO.

Wszystkie składniki należy zmiksować, aby uzyskać gładką masę o pożądanej konsystencji, w razie potrzeby dostosowując ilość mąki lub mleka. Naleśniki można podawać z różnymi dodatkami, a szczególnie poleca się do nich krem daktylowo-kakaowy, który można kupić w gotowej formie lub przygotować samodzielnie, miksując namoczone daktyle z kakao.

Ciasto orkiszowe na pizzę:

• 4 szklanki mąki orkiszowej BIO typ 700, którą możesz zamowić w sklepie online klikając w ten link:  https://www.sklephildegarda.pl/pl/c/Maki-orkiszowe/127,
• 2 szklanki wody,
• paczka drożdży instant BIO,
• 2 łyżeczki soli,
• szczypta cukru.

Najpierw wymieszaj suche składniki, a następnie stopniowo dodawaj wodę, wyrabiając ciasto. Pozostaw je do wyrośnięcia na co najmniej godzinę. Po tym czasie ciasto można rozwałkować na blachę, nałożyć sos i wybrane składniki.