Kawa robusta i arabica – czym się różnią

Wielu z nas zapewne nie jest w stanie wyobrazić sobie dnia bez kubka pysznej, pobudzającej ciało i zmysły kawy. Obojętnie czy to rozpuszczalna, czarna czy smakowa , ten aromat i smak zwraca uwagę każdego. Mimo, że na świecie wyróżnić można około 100 różnych jej gatunków, to tak naprawdę do najbardziej znanych należą arabica i robusta. Czym charakteryzują się te dwa gatunki kawy? Czy istnieje jakaś różnica między nimi? Sprawdźmy.

Arabica i jej walory

Jest również znana jako coffea arabica. Nazwa tej kawy niewątpliwie wiąże się z okolicznościami jej rozpowszechnienia, ponieważ uważa się, że przyczynili się do tego arabscy kupcowie. Pochodzi ona od ziaren kawowca arabiki, odkrytych w Etiopii. Legenda głosi, że podczas pasienia kóz, pasterz spostrzegł, że jego stado, będące uosobieniem spokoju – jest nadto ożywione. Jego uwagę zwrócił fakt, że kozy zaczęły obgryzać nieznane mu czerwone ziarna, których i on postanowił skosztować. Jak podaje legenda, pasterz dostrzegł u siebie pobudzenie i przypływ sił. Uprawa arabiki w światowym rynku kawy wynosi 70-80%.  Arabica uprawiana jest na wysokości około 1800-2200 m n.p.m, wyłącznie na terenach górzystych. W miejscach, gdzie dojrzewają ziarna kawy arabiki wymagane jest odpowiednie nasłonecznienie, częste opady deszczu, żyzna gleba, czasem nawet jest to gleba wulkaniczna. Czynniki te nieodzownie mają wpływ na mikroklimat, jaki posiada dana plantacja, co z kolei ściśle wiąże się ze smakiem kawy. Kawa arabica ma nieco niższe drzewka, niż robusta, dlatego też ilość ziaren, zebranych z jednego krzewu będzie mniejsza, niż w przypadku robusty. W miejscach uprawiania arabiki, roczna temperatura jest równa 15-24oC. W przypadku gatunku arabiki – rośnie ona w ,,kawowym pasie”, tak jak robusta. Pas ten znajduje się pomiędzy zwrotnikiem raka a koziorożca.

Zdjęcie pochodzi ze strony https://kawaiherbata.com/kawy-1/.

Bogaty smak i aromat

Jeśli chodzi o walory smakowe arabiki, warto zauważyć, że jej smak ma w sobie mniej goryczy, niż w przypadku robusty, a jej ziarna cechuje głębszy aromat.  Obydwa gatunki kawy, różnią się między sobą także zawartością cukrów i tłuszczy. Ziarna robusty posiadają mniej tłuszczy i cukrów niż ziarna arabiki. Robusta ma bowiem 3-7% tłuszczy oraz 10-11,5% cukrów. Z kolei arabica ma 6-9% lipidów i 15-17% cukrów. Analizując obydwa gatunki kawy, należy zwrócić uwagę na zawartość kofeiny, gdyż jest ona inna dla każdego gatunku. Arabica posiada 1-1,5% kofeiny, natomiast w przypadku ziaren robusty, ta ilość kofeiny jest nieco wyższa, ponieważ znajduje się w przedziale 1,8-4%. Czynniki towarzyszące uprawie obydwu gatunków, mikroklimat upraw, jak również sposób przyrządzania kawy i wypalania jej surowych ziaren, wypływają nieodzownie na jej smak i aromat.

Trudna uprawa

Arabica i robusta różnią się także odpornością. Jeśli chodzi o arabikę, jej krzewy są wrażliwe na szkodniki i grzybicze choroby. Jedną z tych chorób jest tzw. rdzawa kawa, kiedy liście zostają zainfekowane, owoce zaczynają spadać, zanim osiągną dojrzałość. Robusta jest gatunkiem bardziej odpornym, ponieważ w jej składzie możemy znaleźć większą zawartość kofeiny, a także chlorogenowego kwasu, który stanowi mocny przeciwutleniacz. Kwas tego rodzaju jest środkiem antywirusowym, przeciwgrzybiczym i przeciwbakteryjnym. Uważa się również, że działanie kofeiny jako pestycydu naturalnego sprawia, że uprawy robusty zyskują oodpornościową tarczę przed atakującymi szkodnikami i chorobami grzybiczymi.

Mimo problematycznych upraw arabiki, plantatorzy dokładają wszelkich starań aby jej zbiory były jak najlepsze. Arabica to wyjątkowy gatunek, który zaskakuje głębią smaku i aromatu. Jest postrzegany na świecie, jako bardziej wartościowy gatunek niż robusta.

Sekrety robusty

Robusta to kawa pochodząca z Zachodniej Afryki. Jej uprawy w światowym rynku kawy są określane na 20-29%. Uprawiana jest na wysokości około 800-900 m.n.p.m. i wymaga nieco innych temperatur niż arabica, bo sięgają one 24-36oC. Ze względu na wyższą zawartość kofeiny, (bo aż 1,8-4%) stanowi znakomite rozwiązanie dla smakoszy kawy, którzy poszukują w niej właśnie mocnego pobudzenia, jakie zyskują dzięki kofeinie. Jak już wspomnieliśmy, robusta ma nieco wyższe krzewy, a co za tym idzie – jest bardziej wydajna jeśli chodzi o zbiory. Jednak koneserzy kawy na świecie, uważają, że robusta nie zaskakuje tak intensywnym smakiem i aromatem, jak arabica. Robusta jest często doceniana za piankę (cremę), jaka tworzy się na niej podczas parzenia, dlatego bardzo często jest mieszana z innymi gatunkami.  Robusta to kawa nieco mniej doceniana niż arabica. Może się to wiązać z innymi doznaniami smaku. Wielu koneserów kawy uważa, że gdyby robusta uprawiana była z nieco innym podejściem, jej smak i aromat mógłby być jeszcze bogatszy. Palarnie kawy, tworząc swoje mieszanki, niejednokrotnie korzystają także z ziaren robusty.

Ciekawostka

Robusta jest wykorzystywana do różnych kawowych mieszanek, które mają na celu pobudzenie połączone z wyrazistym smakiem i efektowną pianką (crema). Uważa się, że im bardziej posuwamy się w kierunku południowych Włoch, tym częściej możemy spotkać robustę w espresso. Wiąże się to z przeszłością, ponieważ południe Włoch było postrzegane jako mniej zamożne, a na północy to właśnie arabica była podstawą do przygotowywania espresso.

Robusta i arabica różnią się od siebie zarówno kwestiami smaku, jak i mikroklimatem upraw, ale każda z nich ma swoje zalety. Wybór odpowiedniego gatunku jest jednak indywidualną kwestią, ponieważ wszystko zależy od tego, czego tak naprawdę oczekujemy od kawy.